Wat gebeurt er in je hersenen als je ontspant en focust op je binnenwereld.
Ontdek de wereld van brainwaves.
In een wereld waarin we veel in ons hoofd zitten, veel nadenken, veel prikkels binnen krijgen, veel in een (hoge) mate van stress zitten, is het super waardevol (en goed voor je gezondheid en wel-Zijn) om af en toe te ontspannen.
Terugblik
In een eerdere blog schreef ik meer over ademhaling en de positieve effecten voor je mind, body en soul.
In een tweede blog kon je lezen hoe je jouw ademhaling kunt gebruiken om je lichaam uit een staat van stress te halen en om te zetten naar een staat van ontspanning en rust. Dit alles heeft te maken met je zenuwstelsel; de communicatie tussen je brein en de rest van je lichaam.
In deze blog ga ik nog wat verder meenemen in dat brein, je hersenen. En wat er gebeurt als je ontspant. En ook hier is jouw ademhaling weer zo waardevol.
De meest korte versie
Als jij (je lijf) stress ervaart (mentaal en / of emotioneel), is je ademhaling hoog en snel. Door je ademhaling te vertragen en verdiepen breng je rust en ontspanning aan in lichaam en geest. Goed voor je gezondheid en wel-Zijn.
Door je ademhaling te vertragen en en je ogen te sluiten kom je in een ontspannen staat. Je krijgt minder prikkels uit de buitenwereld binnen en verlegt de focus van naar jouw binnenwereld. Je hersengolven vertragen. En bij een lagere frequentie heb je toegang tot andere, noem het, hersen functionaliteiten. Je krijgt toegang tot je intuïtie en het opent je creativiteit. Je hebt minder ruis in je gedachten, waardoor je meer focus en duidelijkheid ervaart.
Hoe dat precies werkt? Lees je hieronder.
Eerst even wat achtergrond over de hersenen
> Hersenactiviteit
Hersenactiviteit (de communicatie tussen neuronen dat de basis is voor onze gedachten, emoties en gedrag) wordt gemeten in frequenties. Hersengolven geven dus informatiestromen weer tussen de verschillende neuronen. Dit gebeurt in verschillende delen van je hersenen en met verschillende snelheden.
Elke keer als er informatie tussen neuronen wordt uitgewisseld, veroorzaakt dit een frequentie. Deze wordt uitgedrukt in Hertz (Hz), de trilling per seconde. En alle hersengolven hebben allemaal een eigen trillingsfrequentie.
Je kunt deze meten door sensoren op je hoofd te plaatsen, met een EEG.
Je hersengolven worden beïnvloed door prikkels uit je omgeving, je gedachten en gevoelens. Maar je kunt ze ook zelf beïnvloeden door verschillende activiteiten te doen of juist rust te pakken.
> Hersengolven (brainwaves)
Uit onderzoek is gebleken dat we verschillende hersengolven kunnen onderscheiden.
Gedurende de dag/nacht veranderen ze, afhankelijk van wat je ervaart, doet, denkt en voelt.
Hoe hoger de frequentie van de golven, hoe meer we gericht zijn op de buitenwereld.
Hoe lager de frequentie van de golven, hoe meer we gericht zijn op onze binnen wereld
Gamma-golven (40 – 80 Hz) = zeer waakzaam, (super) focus, eureka
Je bent in een verhoogde staat van bewustzijn en zeer alert. Als je een top presentatie levert, een eureka moment ervaart of juist in tijden acute stress en geweld.
Bèta golven (15 – 40Hz) = alert, actief, cognitief, waakzaam
De Bèta hersengolven zijn de hersengolven die je produceert tijdens normale dagelijkse activiteiten; werken, studeren, auto rijden, beslissingen nemen, sporten. Je bent gericht op de buitenwereld en gefocust op een cognitieve taak.
Je hebt hoge en lage beta golven. En bèta-golven gaan omhoog door angst, stress, onrust en spanning.
Een langdurige hoge Bèta hersenactiviteit is niet prettig. Je kunt niet meer helder denken (een hoofd vol onrustige gedachten), je kunt je moeilijk concentreren, je voelt je onrustig en reageert uit onbewuste reactiepatronen. Het kost veel energie. En het wordt lastiger om in slaap te vallen. Door te lang in deze staat te zijn, produceer je het stress hormoon cortisol. En dat is op lange termijn slecht voor je gezondheid en wel-zijn.
Alfa-golven (8 – 14 Hz) = ontspannen, helder, rust
De alfa golven nemen vanzelf toe zodra je je ogen sluit en met je aandacht meer naar binnen keert. Deze golven zijn aanwezig bij dagdromen, fantaseren, lichte meditatie en visualiseren. Of tijdens handelingen die je op de automatische piloot kunt uitvoeren.
Je verkeert in een ontspannen relaxte staat, je ervaart geen angst, stress of boosheid. Je hart klopt rustig. Deze staat verhoogt je leervermogen, concentratie en geheugen. Je bent mentaal stabiel en kunt daardoor bewuster reageren op prikkels. En je bent effectief en helder. Je ervaart flow.
Alfagolven worden gezien als de poort tussen het onderbewustzijn en het bewustzijn, maar niet het onderbewuste zelf.
Theta-golven (4 – 7Hz) – diepe ontspanning en meditatie, droomstaat
Theta hersengolven worden geproduceerd tijdens diepe meditatie, hypnose of (REM) slaap. En je merkt het in de momenten vlak voor het wakker worden of inslapen. Je lichaam is in staat van diepe ontspanning. Bij jonge kinderen zijn Theta frequenties met name aanwezig.
Je bent helemaal naar binnen gekeerd. Het is een soort droomstaat, met levendige beelden, de meest creative ideeën en inzichten, en een sterke intuïtie. Je kunt hier je analytische geest omzeilen en krijgt toegang tot je onderbewuste. In dit gebied bevinden zich ook herinneringen en belemmerende/beperkende overtuigingen.
Delta-golven (1-3 Hz) = diepe slaap
Delta-golven komen vaak voor tijdens diepe, droomloze slaap. Dit zijn de traagste hersengolven die nu kunnen worden gemeten. Deze hersengolven zijn belangrijk voor het herstel van de cellen in ons lichaam en het versterken van ons immuunsysteem, en zorgt dat je je overdag weer helder, fit en energiek voelt.
Een goede nachtrust is dus essentieel voor een goede gezondheid en een optimaal wel-Zijn.
Balans is tussen alle frequenties
Uit onderzoek (van o.a. Anna Wise) is gebleken dat het van belang is om alle frequenties goed te trainen, zodat je ze optimaal kunt benutten.
Goede nachtrust (delta) om het lichaam goed te laten herstellen.
Voldoende ontspanning (alfa) om niet door te schieten naar te lang in een hoge bèta (stress). En om ruimte te hebben voor je intuïtie en creatie kracht.
Bewustwording
Op het moment dat je veel in je hoofd zit en merkt (of soms merk je het niet eens) dat je in staat van stress raakt of bent, produceer je veel bèta golven. Je voelt je onrustig, je kan niet meer helder denken, je voelt je onzeker en besluiteloos, je lichaam kan zich niet goed herstellen, je krijgt lichamelijke klachten of je gaat slechter slapen.
Gelukkig kun je zelf invloed uitoefenen om andere hersengolven te produceren die je in een staat van zijn brengen die jouw gezondheid en Wel-Zijn bevorderen.
Op deze momenten kan ontspannen dus heel waardevol voor je zijn. Juist op de momenten dat je geen tijd hebt voor een pauze, kan een pauze je juist helpen.
Ontspanning
Zoals je hebt kunnen lezen in deze blog is is je sympathisch zenuwstelsel (je gas-pedaal) voornamelijk actief als je aan staat. Om weer balans aan te brengen moet je je para sympathisch zenuwstelsel (je rem) activeren. Dit doe je door ontspanning.
Met ontspanning nemen je beta hersengolven af.
En nemen je alfa (of zelfs theta) hersengolven toe
Omdat je brein en je lichaam continue met elkaar communiceren hebben ze invloed op elkaar. Als je hersens zich in een lagere frequentie bevinden, reageert lichaam hier ook op.
Hoe ga je van Bèta naar Alfa?
De grote vraag is dan natuurlijk, hoe kun je alfa (of zelfs theta) frequenties produceren?
Verleg je focus van de buitenwereld naar je binnenwereld!
- door rustmomenten in te bouwen (gewoon even niks, ook niet scrollen op je telefoon) en de prikkels vanuit de buitenwereld te verminderen
- meditatie, dagdromen of visualiseren
- ademhalingsoefeningen
- yoga (nidra)
- binaural beats luisteren
- de natuur in te gaan
- zelfcare momenten als het nemen van een warm bad met kalmerende en lekker geurende olie
Gun jezelf en je hersenen deze heerlijke momenten van ontspanning en self-care!
- Een Korte 5 minuten retreat doen? Ervaar zelf!
- Meer lezen over de effecten van ademhaling? Lees deze blog
- Meer lezen over adem en stress? Lees deze blog
- Zelf een ademsessie ervaren? Meer info en het boeken van een sessie lees je hier
- In het online programma ‘Bewuster leven in 6 weken’ word je uitgenodigd om wat vaker rustmomenten in je leven te bouwen. Kijk hier voor meer info!